სამკურნალო თვისებები
ბაბუაწვერა მრავალწლიანი ბალახოვანი მცენარეა. ხალხურ მედიცინაში განსაკუთრებით ცნობილია და აღიარებული ბაბუაწვერას ფესვები. მათ აფასებენ ქოლეტურ, შარდმდენ, მატონიზირებელ, ანტიმიკრობულ, სპაზმოლიზურ, სისხლის გამწმენდ, სიცხის დამწევი მოქმედებით ასევე გამოიყენება სამზარეულოშიც საკვებადაც. ბაბუაწვერას ფესვები და მათი სამკურნალო თვისებები და უკუჩვენებები აღწერილია ძველ ჩინურ და ტიბეტურ მედიცინის ტრაქტატებში. აქ ბაბუაწვერას "სიცოცხლის ელექსირი" ეწოდება იგი ასუფთავებს სისხლს, აახალგაზრდავებს ორგანიზმს, აძლიერებს იმუნურ სისტემას.
განსაკუთრებით ღირებულია ახალგაზრდა ფოთლებისა და ფესვებიდან დამზადებული წამლები. შუა საუკუნეების სპარსელი ექიმი ავიცენა სამედიცინო ნაშრომებში ხშირად ახსენებდა ბაბუაწვერას ფესვებს. უძველესი დროიდან ბაბუაწვერას ფესვები ითვლებოდა ღირებულ შარდმდენი და ქოლეტური წამლად! სამკურნალო თვისებების შესანარჩუნებლად საჭიროა ნედლეულის სწორად მომზადება, გაშრობა და შენახვა. ბაბუაწვერას დაკრეფისათვის საუკეთესო დრო არის მისი ყვავილობისას. ყვავილობს ორჯერ - მაისში და აგვისტოში (სექტემბერი).
რეკომენდებულია ფოთლებისა და ყვავილების შეგროვება პირველი ყვავილობის დროს. ფესვები საუკეთესოდ იკრიფება შემოდგომაზე - სექტემბერ-ოქტომბერში. მიწისზედა ნაწილს აშრობენ ბუნებრივ პირობებში, მზის პირდაპირი სხივების გარეშე, ინახება მშრალ და მზის სხივებს მორიდებულ ადგილას რომ მცენარე არ დალპეს . ბაბუაწვერას ფესვებს თხრიან ნიჩბით, რეცხავენ წყლით ხოლო შემდეგ აშრობენ არაუმეტეს 50°C ტემპერატურაზე.ბაბუაწვერას შესანახად უმჯობესია მისი მშრალი ფესვები და ბალახი შეიფუთოს ტილოს იგივე ნაჭრის ჩანთებში მშრალ და ბნელ ადგილას რათა არ მოხდეს მისი დანესტიანება და დაზიანება . ფესვები ინარჩუნებს სამკურნალო თვისებებს 5 წლის განმავლობაში, ხოლო ფოთლებისა და ყვავილების შენახვის ვადა 2 წელია. ტრადიციული მკურნალები გვირჩევენ ყოველწლიურად განახლდეს ნედლეული, განსაკუთრებით ფოთლები და ყვავილები.
სამკურნალო მოქმედება
სამკურნალო თვისებები გვხვდება ბალახის ყველა ნაწილში - ფესვებში, ფოთლებში, ყვავილოვანებში.
ბაბუაწვერას ფესვების შემადგენლობა : კაროტინოიდს, საპონინი, ვიტამინი C, ასევე ვიტამინები B1 და B2, E, PP, ცილებს, რკინა, ფოსფორი, მანგანუმი, კალიუმი და ბევრი კალციუმი. ფესვები ასევე შეიცავს კაროტინოიდ ლუტენს, რომელიც განსაკუთრებით სასარგებლოა მხედველობისთვის მოზრდილებში და ბავშვებში. შესწავლილია და აღიარებული ბაბუაწვერას ფესვების სამკურნალო თვისებები. ტრიტერპენ გლიკოზიდებს, რომლებიც გავლენას ახდენენ ქსოვილებში სინთეზის პროცესზე. ასევე მის შემადგენლობაშია - სტეროლები, სიმწარე, მთრიმლავი ნივთიერებები, რეზინი, ცხიმოვანი ზეთი; სასარგებლოა ოლეინის, ცეროტინის, ლიმონის ბალზამი, ლინოლის მჟავა, ლორწო, ცვილი. ბაბუაწვერას ფესვები შეიცავენ 24% ინულინს. რა სარგებელი მოაქვს ამ დიეტურ ბოჭკოს? კუჭში მოხვედრისას ინულინი იშლება ფრუქტოზასა და ფრუქტოოლიგოსაქარიდებად, მოქმედებს როგორც ბუნებრივი პრებიოტიკი და სორბენტი. ინულინი ასევე გვხვდება ვარდკაჭაჭას, იერუსალიმის არტიშოკისა და ელეკამპანის ფესვებში. ბაბუაწვერას ფოთლების სასარგებლო თვისებები.
ბაბუაწვერას ფოთლებს აქვთ იგივე შემადგენლობა, როგორც ყვავილოვანებში. ისინი ასევე მდიდარია ფოსფორით და პროტეინებით. ამიტომ, ბაბუაწვერას ფოთლები ფასდება არა მხოლოდ მედიცინაში, არამედ კულინარიაშიც მათი კვებითი თვისებების გამო.
ფარმაკოლოგიური მოქმედება (ხალხურ მედიცინაში): ქოლეტური; ბაქტერიციდული; დამამშვიდებელი; მსუბუქი საფაღარათო საშუალება; შარდმდენი; მულტივიტამინი; ანტისკლეროზული (ხელს უშლის ათეროსკლეროზს); ჰიპნოტიკური; ანტიჰელმინთური; სიცხის დამწევი; დიაფორული; სისხლის გამწმენდი, სიმსივნის ანუ კიბოს მკურნალობა და პროფილაქტიკა.
გამოყენება
რა შემთხვევაში ითვლება ეფექტურ საშუალებად ბაბუაწვერას ფესვები ? ბაბუაწვერა იგივე (Dandelion)ი გამოიყენება ხალხურ მედიცინაში სიმსივნის სამკურნალოდ, მას აგრეთვე იყენებენ სახსრების მკურნალობისთის, როგორც სისხლის გასაწმენდად , ფესვებს ხშირად იყენებენ ნივთიერებათა ცვლაზე სასარგებლო ზემოქმედებისათვისაც, ბაბუაწვერა ხელს უწყობს ართროზის განკურნებას ასევე მიზანშეწონილია და ხალხურ მედიცინაში გამოიყენება ტკივილების საწინააღმდეგოდ. ბაბუაწვერას ფესვები მდიდარია კალციუმით და მაგნიუმით ამიტომაც იგი აძლიერებს ძვლებსა და სახსრებსაც.
ხალხურ მედიცინაში ბაბუაწვერას ფესვებს იყენებენ: სიმსივნის მკურნალობა, კიბოს პრევენცია მკურნალობისთვის, ის მიეკუთნება კიბოს საწინააღმდეგო მცენარეების რიგს, საუკეთესოა როგორც შარდმდენი.
ბაბუაწვერას პერორალურად იყენებენ მეტაბოლური დარღვევების დროს. მცენარე აძლიერებს ინსულინის გამომუშავებას, არეგულირებს ნახშირწყლებისა და ლიპიდების ცვლას. ამიტომ ბაბუაწვერას ფესვებს ხშირად უნიშნავენ შაქრიანი დიაბეტის, ფარისებრი ჯირკვლის დაავადებების, სისხლში ქოლესტერინის დონის შესამცირებლად და წონის დასაკლებად, ორგანიზმის გასაწმენდად.
ასუფთავებს სისხლს აძლიერებს ინულინის, ვიტამინებისა და მიკროელემენტების მაღალი შემცველობის წყალობით. ინულინი შთანთქავს ტოქსინებს, შლაკებს, მძიმე მეტალებს, რადიონუკლიდებს, კანცეროგენებს და შლის მათ ორგანიზმიდან. ბაბუაწვერას ფესვები (Dandelion) ხშირად გამოიყენება სხეულის ზოგადი დეტოქსიკაციისთვის, სხვადასხვა მოწამვლის განსაკურნებლად, ფესვები ასევე ხელს უწყობენ ჰემატოპოეზს, არეგულირებს ლეიკოციტების დონეს და ეფექტურია ლიმფური კვანძების ანთების დროს.
საჭმლის მონელების დროს ბაბუაწვერას ფესვები ეხმარება კუჭ-ნაწლავის ტრაქტის სხვადასხვა ფუნქციის აღდგენას - სეკრეტორულ, მოტორულ, ენდოკრინულსა და იმუნური სისტემებს.
შეგიძლიათ შეუკვეთოთ ბაბუაწვერას ფესვები მწვანე აფთიაქში ამავე საიტიდან, მიწოდების სერვისი მოქმედებს თბილისის და რუსთავის მასშტაბით.